عامر بن شراحیل شعبی حمیری کوفیابوعمرو عامر بن شراحیل شعبی حمیری همدانی کوفی (۱۹-۱۰۴ هـ) فقیه، محدث، شاعر، قاضی، کاتب و از تابعین بوده و از امام علی، امام حسن و امام حسین (علیهم‌السّلام) و تابعین و صحابه بسیاری روایت کرده است. وی از کارگزاران ابن‌زبیر بود. دیدگاه‌های مختلفی درباره شعبی نقل شده، برخی او را ثقه دانسته و برخی دیگر او را نکوهیده‌اند. ۱ - معرفی اجمالیابوعمرو عامر بن شراحیل بن عبد بن حمیر شعبی همدانی، اهل کوفه و از قبیله همدان و منسوب به شعبیون، تیره‌ای از قبیله همدان که در کوفه می‌زیستند و مادرش از اسیران جنگ جلولاء بود. بنابر مشهور، در سال ۱۷ یا ۱۹ هـ زاده شد. سال‌های دیگری نیز برای ولادت عامر ذکر شده است. وی شاعر، حافظ و قاری، محدث، فقیه و کاتب بود. ۲ - دیدگاه هاشعبی، فقیهی برجسته و دارای حافظه‌ای قوی بود در حدی که گفته است: «هیچ سیاهی بر سفیدی ننوشتم و هیچ‌کس حدیثی برای من نقل نکرد مگر آنکه آن‌را حفظ کردم و هیچ‌کس حدیثی برایم نگفت که از او بخواهم دوباره تکرار کند.» ابن‌ابی‌حاتم به نقل از پدرش می‌گوید: «از وی درباره فرایضی (تقسیمات باب ارث) که شعبی از علی (علیه‌السّلام) روایت کرده سؤال شد؛ گفت: به نظر من مطالبی است که از گفتار علی (علیه‌السّلام) برداشت شده است، و من باور ندارم که علی (علیه‌السّلام) فرصتی داشته که در این‌باره به صورت خاص [تدوین و] گفتاری داشته باشد.»طبری می‌گوید: ادیب و فقیه و عالم بود. ابن‌حبان در زمره ثقات تابعان درباره او گفته: او فقیه و شاعر بود. ابواسحاق گفته است: در همه علوم یگانه زمانش بود. او نیز همانند مسروق بن اجدع و مره همدانی از تهمت‌ها مصون نبوده است. همانند دیگر کوفیان که در معرض تهمت قرار گرفته بودند. شعبی، شیعه را سخت نکوهیده و مذمت کرده است. علامه تستری به نقل از شیخ مفید، وی را شراب‌خوار و قمارباز دانسته و می‌گوید که وقتی ابوحنیفه متوجه شرب‌خمر و قماربازی شعبی شد هر آنچه از او شنیده بود، پاره کرد. برخی از رجالیون شعبی را خبیث، فاجر و دروغگویی که دشمنی خود را با علی (علیه‌السّلام) آشکار می‌کرد، دانسته‌اند. ۳ - مشایخ و راویانشعبی از امام علی، امام حسن و امام حسین (علیهم‌السّلام)، جابر بن عبدالله، نعمان بن بشیر، مسروق بن اجدع و ابن‌عباس و عده زیادی از و تابعان روایت کرده است. شعبی از پانصد صحابه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) حدیث نقل می‌کند. عجلی می‌گوید: «از ۴۸ صحابی حدیث شنیده بود و حدیث مرسلی نمی‌گفت مگر آنکه سندش صحیح باشد.» افرادی چون اسماعیل بن ابی‌خالد، عاصم احول و محمد بن سالم از وی روایت کرده‌اند. ۴ - فعالیتهاشعبی، همراه قاریان علیه حجّاج قیام کرد و در واقعه دیر جماجم حضور داشت و مدتی خود را از حجّاج مخفی کرد، تا این‌که به نزد وی رفت و عذرخواهی کرد و حجاج از او گذشت. پیش از آن از کارگزاران ابن‌زبیر در کوفه بود و از ترس مختار ثقفی، به مدینه یا مدائن گریخت و سپس به کوفه بازگشت و در دوران عبدالملک (حکومت ۶۵-۸۶ هـ)، ولید بن عبدالملک (حکومت ۸۶-۹۶ هـ) و یزید بن عبدالملک (حکومت ۱۰۱-۱۰۵ هـ) عهده‌دار منصب قضاوت بود. ۵ - آثارالکفایة تالیف عامر شعبی است. ۶ - تاریخ وفاتعامر شعبی بنابر مشهور در سال ۱۰۴ هـ درگذشت. در وفات او اختلاف است. ابن‌حبان گفته: در سال ۲۰ متولد شد و در سال ۱۰۹ وفات یافت و فردی شوخ‌طبع بود. ۷ - پانویس۸ - منبع• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۴۱۹، برگرفته از مقاله «عامر بن شراحیل شعبی». • معرفت، محمدهادی، تفسیر و مفسران، ج۱، ص۳۶۸. رده‌های این صفحه : تابعین | درگذشتگان سال 104 (قمری) | درگذشتگان سال 109 (قمری) | راویان از امام حسن مجتبی | راویان از امام حسین | راویان از امام علی | زادگان سال 17 (قمری) | زادگان سال 19 (قمری) | زادگان سال 20 (قمری) | شاعران قرن دوم | شاعران قرن یکم | فقهای اهل‌سنت قرن 1 (قمری) | فقهای اهل‌سنت قرن 2 (قمری) | قاضیان اهل‌سنت قرن 1 (قمری) | قاضیان اهل‌سنت قرن 2 (قمری) | کاتبان قرن 2 (قمری) | کارگزاران زبیریان | محدثان اهل‌سنت قرن 2 (قمری) | محدثان قرن ۱ (قمری) | نویسندگان قرن 1 (قمری)
|